سندرم مفاصل فاست

سندرم مفاصل فاست


سندرم مفصل فاست (Facet Joint Syndrome) چیست؟


درد در مفاصل بین مهره‌ای را سندرم مفاصل فاسِت گویند. نام دیگر این سندرم، آرتروز استخوانی (Osteoarthritis) می‌باشد.
مفاصل فاست در ستون فقرات، به کمر انعطاف پذیری لازم را برای خم شدن و چرخیدن می‌دهند. اعصاب محیطی که از نخاع جدا می‌شوند، از بین این مفاصل خارج شده و به اندام‌ها می‌روند. مفاصل بین مهره‌ای در حالت نرمال، دارای غضروفی هستند که به مهره‌ها کمک می‌کند تا به نرمی و بدون اصطکاک روی هم حرکت داشته باشند. هرکدام از این مفاصل به منظور محافظت در برابر ساییدگی، دارای مایعی به نام مایع سینوویال می‌باشند.
حال اگر هرکدام از این مفاصل به دلیل آرتروز استخوانی دچار تورم و درد شوند، به آن سندرم مفصل فاست گفته می‌شود.


چه عواملی منجر به بروز سندرم مفصل فاست می‌شوند؟


دلیل ایجاد سندرم مفصل فاست می‌تواند ترکیبی از عواملی مانند: افزایش سن، آسیب دیدگی و یا وارد شدن فشار زیاد به مفاصل فاست باشد.
وارد شدن فشار بیش از انداره به مفاصل فاست می‌تواند به دلیل تخریب شدن تدریجی دیسک‌های بین مهره‌ای باشد. نتیجه‌ی تخریب تدریجی دیسک‌ها، فروپاشی آنها است. که سبب کم شدن فاصله‌ی بین مهره‌ها می‌گردد. از طرفی هم کم شدن فاصله‌ی بین مهره‌ها در عملکرد مفاصل بین آنها تاثیر داشته و غضروف بین این مفاصل را تحت فشار قرار می‌دهد. حال وارد شدن فشار بیش از حد می‌تواند سبب از بین رفتن این غضروف شود.
در مراحل شدید آرتروز، غضروف و مایع سینوویالِ مفاصل بین مهره‌ای به طور کامل از بین رفته و بین استخوان مهره‌ها سطح تماس مستقیم ایجاد می‌شود. همین طور در اطراف مفاصل زائده‌های استخوانی شکل می‌گیرد. با تشکیل زائده‌های استخوانی در مفاصل فاست، کم کم محل خروج ریشه‌های عصبی تنگ شده و این اعصاب تحت فشار قرار می‌گیرند. همین طور که این زائده‌های استخوانی در حال گسترش هستند، به تدریج وارد مجرای اصلی ستون فقرات شده، نخاع را تحت فشار قرار داده و سبب تنگ شدن مجرای ستون فقرات می‌شوند که به آن تنگی مجرای ستون فقرات (Stenosis) می‌گویند.


سندرم مفصل فاست چه علائمی دارد؟


سندرم مفاصل فاست معمولاً بدون بروز درد پیشرفت می‌کند تا اینکه بر اثر حادثه‌ای علائم خود را آشکار سازد. افرادی که به این عارضه دچار هستند، در هنگام بلند شدن، چرخیدن، خم شدن به عقب و یا حتی زمانی که تحرکی ندارند دچار درد می‌شوند. از طرفی فعالیت‌هایی که فشار روی این مفاصل را کاهش می‌دهند سبب تسکین درد می‌شوند مانند: تغییر وضعیت بدن هر از چند گاهی، خم شدن به جلو و یا نشستن.
بنابراین اگر در مفاصل فاستِ مهره‌های گردنی دچار سندرم شده‌اید، برای نگاه کردن به چپ و راست باید کل بدنتان را بچرخانید. سندرم مفاصل فاستِ کمری هم بلند شدن از روی صندلی و راست کردن کمر پس از خم شدن را برای شما مشکل می‌سازد.
بسته به اعصابی که تحت تاثیر سندرم مفاصل فاست قرار گرفته‌اند، در قسمت‌های مختلفی از بدن ممکن است احساس درد، ضعف و بی‌حسی داشته باشید. اگر اعصاب تحت فشار، مربوط به ناحیه‌ی گردنی باشند آنگاه ممکن است این علائم را در گردن، کتف، بازوها و یا دست‌ها داشته باشید. و اگر این اعصاب تحت فشار، مربوط به ناحیه‌ی کمری باشند ممکن است این علائم را در باسن، پاها و یا کف پا حس کنید.


سندرم مفصل فاست چگونه تشخیص داده می‌شود؟


سندرم مفصل فاست هم در خانم‌ها و هم در آقایان رخ می‌دهد اما به طور کلی بیشتر در افراد بین 40 تا 70 سال یا دچار آرتروز دیده می‌شود. البته افرادی که تحت جراحی ستون فقرات قرار گرفته‌اند هم ممکن است دچار این عارضه شوند.
سندرم مفصل فاست ممکن است با سایر مشکلات مربوط به ستون فقرات اشتباه گرفته شود. بنابراین تشخیص دقیق، در تعین منشاء اصلی درد اهمیت پیدا می‌کند. تشخیص این عارضه از طریق انجام معاینات جسمانی و تهیه‌ی پیشینه‌ای کامل از بیماری، انجام می‌شود. پیشینه‌ی بیماری می‌تواند شامل: جزئیات آسیب دیدگی، محل درد، و مشکلات فرد در هنگام ایستادن یا خوابیدن باشد.
پزشک برای تعیین محل درد از شما می‌خواهد تا بایستید یا در جهات و وضعیت های مختلف حرکت کنید، و بگویید که کدام قسمت بدنتان درد می‌گیرد. همچنین برای تشخیص محل‌های حساس به درد، مفاصل فاست در طول ستون فقرات را لمس می‌کند.
پزشک ممکن است تست‌های تشخیصی دیگری را نیز برایتان تجویز کند. به طور مثال تصویربرداری ایکس‌ری معمولاً برای پی بردن به مشکلات غیر طبیعی ستون فقرات پیشنهاد می‌شود. سی‌تی اسکن هم می‌تواند جزئیات بیشتری از سطح این مفاصل در اختیار پزشک معالج قرار دهد. اگر پزشک از طریق تصویربرداری ایکس‌ری به وجود مشکلی در ستون فقرات پی ببرد، ممکن است که برای یافتن جزئیات بیشتر، سی‌تی اسکن را نیز برایتان تجویز کند. از اسکن استخوان هم می‌توان برای تشخیص اینکه مفاصل فاست ملتهب شده‌اند یا خیر، کمک گرفت، که مفاصل ملتهب به صورت یک نقطه‌ی پر رنگ (Hot Spot) در تصاویر حاصله دیده خواهند شد.


تزریق

معمولاً برای اطمینان از تشخیص علت درد، یک تزریق تشخیصی در مفصل فاست انجام می‌شود. پزشک ممکن است برای شما تزریق در مفصل فاست به کمک فلوئوروسکوپ را تجویز کند. در طول این تست، بی-حسی موضعی را به همراه داروی کورتیکواستروئید (Corticosteroid – دارویی که به منظور کاهش التهاب و درد استفاده می‌شود) در مفصل مورد نظر تزریق می‌کنند. پزشک به کمک فلوئوروسکوپ از تزریق دقیق دارو در مفصل مورد نظر، اطمینان حاصل می‌کند. زیرا تزریق در مفصل با استفاده از سوزن کار دشواری می‌باشد که نیاز به یک راهنمای دقیق دارد. فلوئوروسکوپ نوعی دوربین تلویزیونی می‌باشد که که با استفاده از پرتوی ایکس تصاویر را بر روی صفحه‌ی یک مانیتور به صورت زنده نمایش می‌دهد و به پزشک کمک می‌کند تا محل دقیق قرارگیری سوزن در مفصل را بیابد.



به محض یافتن مکان مناسب، تزریق انجام شده و مفصل بی‌حس می‌شود. اگر با انجام تزریق، درد بیمار تا 75% کاهش یابد، آنگاه پزشک از اینکه به درستی تزریق را انجام داده، اطمینان حاصل می‌کند. تاثیر این تزریق موقتی بوده و اثر آن تنها حدود چند ماه باقی می‌ماند.


برای درمان سندرم مفصل فاست چه راه هایی وجود دارد؟


درمان بدون جراحی

اگرچه مفاصل فاستی که دچار آرتروز شده‌اند را نمی‌توان مثل روز اول نمود، اما با ورزش کردن، تغییر در شیوه‌ی زندگی، کنترل و مدیریت درد می‌توان کیفیت زندگی را بهبود بخشید. کاهش وزن، تصحیح وضعیت ایستادن و نگه داشتن ستون فقرات در راستای مناسب، سبب کاهش فشار وارده به مفاصل فاست شده و به تسکین درد کمک می‌کند.
به محض تشخیص سندرم مفاصل فاست، پزشک در مرحله‌ی اول به احتمال زیاد برای بهبود علائم آن برای شما فیزیوتراپی تجویز می‌کند. داشتن برنامه‌ی توانبخشی مناسب، به کاهش درد و التهاب مفاصل، بهبود توانایی حرکتی و قدرت شما کمک کرده و انجام فعالیت‌های روزانه را برای شما راحت می‌کند. فیزیوتراپ نحوه‌ی صحیح راه رفتن و بلند کردن اشیاء را به شما آموزش می‌دهد. در فیزیوتراپی، همچنین به منظور کاهش جریان خون به ناحیه‌ی مورد نظر و کاهش تورم در آن ناحیه، ممکن است از پک یخ استفاده شود. از امواج فراصوت (Ultrasound) و تحریک الکتریکی (Electrostimulation) نیز به منظور برطرف نمودن گرفتگی عضلانی (Muscle Spasm) استفاده می‌شود. البته برای برطرف کردن اسپاسم عضلانی، ماساژ دادن و انجام حرکت‌های کششی نیز می‌تواند تاثیر گذار باشد. در طول روند بهبود، انجام تمرین‌های ورزشی می‌تواند به شما کمک کند تا انعطاف پذیری، توانایی حرکتی، و قدرت خود را دوباره بدست آورید.


درمان با جراحی

درصورتی که هیچ کدام از روش‌های بالا در بهبود علائمتان تاثیری نداشت، جراحی می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای کمک به شما باشد. جراحی بر روی مفاصل فاست معمولاً با انجام فیوژن (اتصال مفاصل به هم به منظور برقراری پایداری در ستون فقرات) همراه خواهد بود (این پروسه "Arthrodesis" نیز نامیده می‌شود). که پزشک برای انجام این کار تعدادی پیچ را در طول ستون فقرات وارد می‌کند. ممکن است برای کمک به این اتصال از پیوند استخوانی هم در اطراف مفصل استفاده شود که یا از استخوان لگن خود بیمار (استخوانی که کنار مفصل ساکروایلیاک قرار گرفته) گرفته می‌شود، یا از فردی دیگر به وی پیوند زده خواهد شد.


مراجع:


4.9 از 5  (8 رای)
به این مطلب چه امتیازی می دهید؟
روی ستاره موردنظر خود بزنید و سپس دکمه "ثبت رای" را کلیک نمایید:
  
عالی
خیلی خوب
خوب
متوسط
ضعیف

نظرات و بررسی ها

در مورد این مطلب نظر دهید، سوال بپرسید:

محصولات مرتبط