اسکولیوز

چه عواملی منجر به بروز اسکولیوز خواهد شد؟

هرچند دیده شده که عوامل وراثتی در بروز اسکولیوز تاثیر گذارند اما پزشکان هنوز به دلیل اصلی بروز انواع رایجِ اسکولیوز در افراد پی نبرده‌اند.
دلایل بروز انواعی از اسکولیوز که کمتر رایج هستند عبارتند از:

• مشکلات عصبی–عضلانی، مانند: فلج مغزی (Cerebral Palsy)، دیستروفی عضلانی (Muscular Dystrophy)
• نواقص حین تولد که بر ستون فقرات تاثیر گذاشته و سبب رشد نامناسب آن می¬شو
• آسیب به ستون فقرا
• عفونت در ستون فقرات
• سایر دلایل – مانند وضعیت نامناسب بدن حین انجام فعالیت، استفاده از کوله پشتی یا کیف بنددار، اختلالات در بافت همبند
  

فاکتورهای خطرآفرین

فاکتورهای خطرآفرینی که سبب بروز انواع رایج اسکولیوز می‌شوند عبارتند از:

• سن. علائم و نشانه‌های اسکولیوز اغلب در دوره‌های جهش رشد (Growth Spurt) و پیش از بلوغ ظاهر می‌شوند
• جنسیت. هرچند نرخ اسکولیوز خفیف در دختران و پسران به یک میزان می‌باشد، اما سرعت افزایش انحناء و وخیم شدن آن در دختران بیشتر است
• پیشینه‌ی خانوادگی. اسکولیوز می‌تواند ارثی باشد، اما اکثر کودکانی که دچار این عارضه می‌شوند، پیشینه‌ی خانوادگی در این بیماری ندارند.
  

اسکولیوز چه عوارضی می‌تواند داشته باشد؟

هرچند اکثر افراد دچار اسکولیوز خفیف می‌شوند، اما این اختلال می‌تواند عوارضی در پی داشته باشد که عبارتند از:

• آسیب به قلب یا ریه‌ها. در موارد شدید، اسکولیوز، نواحی قفسه‌ی سینه، قلب و ریه‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد. به این شکل پمپاژ قلب و تنفس برای فرد، دشوار می‌شود.
• مشکلات کمری. بزرگسالانی که دچار اسکولیوز شده‌اند هم مانند کودکان، نسبت به سایرین، بیشتر در معرض کمردرد قرار دارند.
• ظاهر. به تدریج با وخیم‌تر شدن اسکولیوز، تغییرات در ظاهر افراد و ستون فقرات آن‌ها واضح‌تر می‌شود، مانند عدم هم‌ترازی در شانه‌ها و مفاصل هیپ، برجستگی دنده‌ها و خمیدگی در کمر و تنه به یک طرف. افرادی که دچار اسکولیوز وخیم هستند، معمولاً از ظاهر خود احساس خجالت‌زدگی می‌کنند.
  

اسکولیوز چگونه تشخیص داده می‌شود؟

هرگاه پزشک تشخیص داد که احتمالاً دچار اسکولیوز شده‌اید، در این صورت پیش از اینکه برنامه‌ی درمانی خاصی را برایتان در نظر بگیرد، ابتدا پیشینه‌ی پزشکیتان را بررسی نموده و تعدادی معاینات جسمانی انجام خواهد داد. در طول معاینات فیزیکی، پزشک ممکن است، برای بررسی برجستگیِ دنده‌ها از پشت، از بیمار بخواهد تا ابتدا ایستاده، دست‌ها را در دوطرف خود آویزان نگه دارد، سپس از کمر، رو به جلو خم شود. سپس برای او تست‌های تشخیصی مانند تصویربرداری ایکس‌ری را تجویز می‌کند، تا به کمک آن ساختار ستون فقرات بیمار را ارزیابی نموده و میزان انحناء ایجاد شده را اندازه گیری کند. پزشک بسته به نتیجه‌گیری‌های مراحل قبل، ممکن است تست‌های تشخیصی بیشتری را برای رسیدن به جزئیات بیشتر برای شما تجویز کند.
همچنین پزشک ممکن است، یک تست اعصاب را به منظور بررسی موارد زیر برایتان تجویز کند:

• ضعف عضلانی
• بی‌حسی
• رفلکس‌های غیرمعمول
  

چه راه‌هایی برای درمان اسکولیوز وجود دارد؟

درمان بدون جراحی

برای درمان اسکولیوز تا حد امکان، از روش‌های بدون نیاز به جراحی استفاده می‌شود. جراحی ستون فقرات به علت خطرات احتمالی آن، درصورتی انتخاب می‌شود که هیچ راه دیگری تاثیرگذار نباشد. راه‌های بدون جراحی عبارتند از: مصرف دارو، فیزیوتراپی، انجام حرکات ورزشی و یا استفاده از کمربندِ مخصوص اسکولیوز.
اگر فردی دچار اسکولیوزِ دژنراتیوی است که با پوکی استخوان همراه شده، درمان پوکی استخوان می‌تواند روند پیشرفت اسکولیوز را کند نماید. درمان پوکی استخوان از طریق مصرف دارو و انجام ورزش‌هایی برای بالا بردن توانایی تحمل وزن، انجام می‌شود.
شیوه‌ی درمان اسکولیوز ایدیوپاتیک جوانی بسته به شدت بیماری، سن بیمار و میزان بلوغ سیستم اسکلتی او، متفاوت خواهد بود. اگر انحناءی ایجاد شده خفیف باشد (حدود 15 تا 20 درجه)، پزشک به احتمال زیاد ترجیح می‌دهد تا میزان پیشرفت اسکولیوز را هر چهار تا شش ماه در طول دوره‌های جهشِ رشد و پس از آن هر سال یکبار، توسط تصویربرداری ایکس‌ری تحت نظر بگیرد.
داشتن برنامه‌ی توانبخشی مناسب سبب کاهش درد و التهاب در مفاصل، بهبود توانایی حرکتی و افزایش قدرت بدنی شما می‌شود و از طرفی هم انجام فعالیت‌های روزانه را برای شما راحت‌تر می‌کند. افرادی که در سن بلوغ بوده و دچار اسکولیوز ایدیوپاتیک می‌باشند همواره باید برای ادامه دادن به فعالیت‌های طبیعی خود به خصوص ورزش کردن تشویق شوند.
انجام تمرین‌های ورزشی در بهبود اسکولیوز تاثیری نشان نداده‌اند. هرچند، در حفظ انعطاف‌پذیری کمر و عضلات همسترینگ، مفید خواهند بود. بنابراین بسته به توصیه‌ی پزشک، احتمالاً هر هفته، به مدت چهار تا شش هفته، برای شما جلسات فیزیوتراپی تعیین می‌شود.
اهداف انجام فیزیوتراپی برای کمک به شما عبارتند از:

• بهبود وضعیت کمر حین ایستادن
• بهبود تناسب اندام ایروبیک (Aerobic Fitness)
• افزایش قدرت و گستره¬ی حرکتی
• نشان دادن راه‌هایی برای کنترل علائم اسکولیوز
  

اسکولیوز معمولاً بیش از یک بخش از ستون فقرات را درگیر می‌کند. این کمربند تمامی نواحی که دچار انحناء شده‌اند را دربر می‌گیرد. از کمربند مخصوص اسکولیوز، معمولاً برای انحناءهای بین 25 تا 40 درجه و به خصوص برای بیمارانی که درحال رشد هستند و احتمال می‌رود که این انحناء در ستون فقراتشان افزایش یابد، استفاده می‌شود. این کمربندها سبب درمان اسکولیوز یا بازگشت ستون فقرات به حالت اولیه‌ی آن نمی‌شوند، و تنها از پیشرفت این عارضه جلوگیری می‌کنند. بیمار باید این کمربند را هر روز برای مدت زمانی که پزشک توصیه نموده، بپوشد.
کمربندهای طبی به علت اینکه شکل بدن را به خود می‌گیرند (در ناحیه زیر بازوها، قفسه سینه و کمر به بدن چفت می‌شود)، زیر لباس به سختی تشخیص داده می‌شوند.
کودکانی که از این کمربندها استفاده می‌کنند، قادر خواهند بود در اکثر فعالیت‌های روزانه شرکت نموده و با محدودیت‌های اندکی روبرو خواهند بود. در صورت نیاز هم می‌توانند برای شرکت در فعالیت‌های ورزشی، کمربند را در بیاورند.