آرتروسکوپی زانو

جراحی آرتروسکوپی زانو چیست؟

با پیدایش روش کم‌تهاجمیِ آرتروسکوپی، روند تشخیص و درمان مشکلات مربوط به مفصل زانو به طرز چشمگیری بهبود یافته‌ است. جراح به کمک آرتروسکوپی میتواند داخل مفصل زانو را دیده و پروسه‌ی جراحی را به صورت کم تهاجمی (با ایجاد برش‌هایی کوچک) پیش ببرد.
جراحیِ آرتروسکوپی زانو برای تشخیص و درمان آسیب‌های زانو بکار میرود. کم‌تهاجمی بودن این روش سبب میشود تا در مقایسه با روش‌های سنتی جراحی باز، دوره‌ی ریکاوریِ کوتاه‌تری داشته، میزان درد و جایِ زخم پس از جراحی آن نیز کمتر باشد.
جراحان ارتوپد اغلب از عمل آرتروسکوپی زانو برای انجام پروسه‌هایی مانند:

• خارج سازی قطعات کوچک استخوان یا غضروف
• ترمیم یا خارج سازی تاندون‌های پاره شده و یا آسیب دیده
• خارج نمودن غشاء سینوویال متورم (غشایی که مفاصل متحرک را دربر گرفته و مایع سینوویال را تولید میکند)
• خارج نمودن بورس متورم (کیسه‌هایی پر شده از مایع سینوویال که اصطکاک بین استخوان‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌ها را کاهش می‌دهند)
  

کمک می‌گیرند.

انجام جراحی آرتروسکوپی چه فوایدی به‌ همراه دارد؟

جراحی کم‌تهاجمی آرتروسکوپی در مقایسه با روش جراحی باز (تهاجمی) دارای فوایدی است. برخی از این فواید به صورت زیرند:

• کاهش میزان درد پس از جراحی
• کاهش خطر عوارض احتمالی پس از جراحی 
• کوتاه شدن مدت زمان بستری در بیمارستان (یا حتی عدم نیاز به بستری شدن در بیمارستان) 
• کوتاه‌تر شدن دوره‌ی ریکاوری 
• کم شدن جای زخم‌های جراحی
  

آیا جراحی آرتروسکوپی عوارضی هم دارد؟

باید این را در نظر گرفت که هر جراحی عوارضی دارد اما میزان بروز این عوارض پس از جراحی آرتروسکوپی زانو بسیار پایین میباشد. درصورت بروز، عوارض جراحی آرتروسکوپی خیلی خفیف بوده و به آسانی قابل درمان میباشد. خطرات ناشی از جراحی آرتروسکوپی به وضعیت سلامت بیمار پیش از جراحی و روش انجام جراحی بستگی دارد.
برخی از عوارضی که ممکن است با جراحی آرتروسکوپی زانو همراه باشند، عبارتند از:

• عفونت
• تشکیل لخته‌ی خونی
• سفتی زانو
• تجمع خون در پاها
  

جراحی آرتروسکوپی زانو چگونه انجام می‌شود؟

به محض انتقال به اتاق جراحی، شما را بیهوش میکنند. نوعِ بیهوشی که برایتان انتخاب می‌کنند، بسته به نوعِ جراحیتان دارد. بیهوشیِ عمل آرتروسکوپی معمولا به صورت: بیهوشی عمومی (General)، موضعی (Local) و نخاعی یا اپیدورال (Spinal or Epidural) و یا انسداد منطقه‌ای اعصاب (Regional Block) انجام میگیرد، که در سه مورد اخیر تنها از کمر به پایین میشود.

برای انجام جراحی آرتروسکوپی زانو، جراح ابتدا تعدادی برش کوچک در اطراف زانو ایجاد میکند. اولین وظیفه‌ی جراح در این مرحله این است که مشکل زانویتان را تشخیص دهد. برای این منظور، وی از وسیله‌ای به نام آرتروسکوپ استفاده می‌کند. آرتروسکوپ ابزاری مداد شکل و کوچک بوده که به انتهای آن یک میکرو‌ دوربین متصل میباشد. آرتروسکوپ را از طریق برش‌های کوچک ایجاد شده وارد زانو می‌کنند. سپس میکرو دوربین متصل به آن، تصاویر گرفته شده از فضای داخلی مفصل زانو را در یک مانیتور نمایش می‌دهد. جراح به کمک این تصاویر، آرتروسکوپ را هدایت کرده و به مشکل زانو میبرد و درصورت نیاز، برای درمان آن مشکل، ابزارهای جراحیِ کوچکِ دیگری را از طریق دیگر برش‌ها وارد زانو میکند.
در طول جراحی آرتروسکوپی، داروها و مایعات مورد نیاز را از طریق تزریق وریدی (با استفاده از IV، وسیله‌ای که به داخل سیاهرگ وارد می‌شود -IntraVenous) وارد بدنتان می‌کنند.
پس از اتمام عمل، جراح برش‌های ایجاد شده را بخیه زده و با استفاده از گاز یا بانداژ می‌پوشاند تا به تدریج بهبود یابند.
اکثر جراحی‌های آرتروسکوپی زانو کمتر از یک ساعت طول میکشد. طول عمل به تشخیص جراح و اقدامات درمانی که انجام میدهد بستگی دارد.

مراجع:

• www.depuysynthes.com
• www.orthoinfo.aaos.org

انجام جراحی آرتروسکوپی زانو چه زمانی پیشنهاد می‌شود؟

پزشک معالج درصورتی که روش‌های درمانیِ بدون نیاز به جراحی (شامل: فیزیوتراپی، استراحت کردن، مصرف دارو یا انجام تزریق‌هایی که به کاهش التهاب کمک می‌کنند) در کاهش دردتان موثر نباشند، به احتمال زیاد جراحی آرتروسکوپی را به شما پیشنهاد خواهد کرد.
در چنین شرایطی، انجام جراحی آرتروسکوپی میتواند در تسکین علائم درد ناشی از آسیب‌دیدگی غضروف و سایر بافت‌های نرم اطراف زانو، موثر باشد.
پروسه‌های معمول آرتروسکوپی زانو عبارتند از:

• ترمیم یا خارج سازی منیسک آسیب‌دیده
• بازسازی رباط صلیبی قدامیِ (ACL) آسیب‌دیده 
• خارج سازی غشاء سینوویال ملتهب
• ایجاد اصلاحاتی در سطح غضروف آسیب‌دیده
• خارج سازی قطعات شل شده‌ی استخوان و غضروف
• برطرف نمودن مشکلات مربوط به استخوان کشکک (پاتلا)
• درمان عفونت زانو
  

چه پزشکانی میتوانند به درمان زانو درد کمک کنند؟

افرادی که ارائه‌دهندگان مراقبت‌های اولیه هستند (PCP - Primary Care Providers)، جراحان ارتوپد، متخصصین پزشکیِ ورزش و متخصصین روماتسیم، همه و همه از جمله افرادی هستند که در درمان درد زانو می‌توانند کمک کنند. بیشتر درباره‌ی این افراد بخوانید و ببینید که چگونه می‌توانند به شما کمک کنند.

پزشکان داخلی/ارائه‌دهندگان مراقبت‌های اولیه (PCP/Internists)

پزشکانی که شما برای مشکلات پزشکی معمول خود مانند چک‌آپ سالیانه یا بیماری‌های غیر اورژانسی، به آن‌ها مراجعه می‌کنید را پزشکان داخلی یا ارائه‌دهندگان مراقبت‌های اولیه می‌نامند. این افراد بنابر نوع و شدت درد زانو برای ادامه‌ی درمان، شما را به یکی از متخصصین پزشکیِ ورزش، رماتیسم و یا جراح ارتوپد رجوع می‌دهند.

متخصصین پزشکیِ ورزش (Sports Medicine Specialists)

پزشکانی هستند که در زمینه‌ی پیشگیری، ارزیابی و درمان آسیب‌های ناشی از ورزش، تخصص دارند. هرچند انتظار می‌رود که فقط در زمینه‌ی درمان ورزشکاران فعالیت داشته باشند، اما توانایی و تخصص درمانِ سایر بیماران را نیز دارا هستند. آن‌ها احتمالا درمان درد زانو را با دارو، فیزیوتراپی یا تزریق استروئید، پیشنهاد می‌کنند. و اگر بر این عقیده باشند که انجام جراحی شرایط شما را بهبود خواهد بخشید، برای ارزیابی‌های بیشتر، شما را به یک جراح ارتوپد رجوع خواهند داد.

متخصصین رماتیسیم (Rheumatologists)

پزشکانی که علاوه‌‌بر مشکلات مرتبط با استخوان‌ها، مفاصل، عضلات و رباط‌ها، در زمینه‌ی تشخیص و درمان آرتروز مفصلی و رماتیسم مفصلی نیز تخصص دارند. آن‌ها درمان درد زانو را احتمالا با دارو، فیزیوتراپی یا تزریق استروئید، پیشنهاد خواهند کرد. و اگر تصور شود که برای از بین رفتن مشکل زانوی شما جراحی نیاز است، شما را برای ارزیابی بیشتر به یک جراح ارتوپد ارجاع خواهند داد.

جراحان ارتوپد (Orthopaedic Surgeons)

پزشکانی که تخصص بیشتری در زمینه‌ی آسیب‌ها و شرایط سیستم اسکلتی – عضلانی بدن (استخوان‌ها، عضلات و مفاصل) دارند، جراحان ارتوپد نامیده می‌شوند. این متخصصان احتمالاً درمان درد زانو را با دارو، فیزیوتراپی، تزریق استروئید (Steroid) و در نهایت هم انجام جراحی آرتروسکوپی یا تعویض مفصل زانو، پیشنهاد می‌کنند.

معیارهایی برای انتخاب یک جراح ارتوپد

همانطور که گفته شد، جراحان ارتوپد برای بررسی و درمان سیستم اسکلتی - عضلانی بدن آموزش دیده و تخصص یافته‌اند. آنها چندین دوره‌ی آموزشی-تمرینی پزشکی را می‌گذرانند و حتی ممکن است با گذراندن دوره‌ی فلوشیپ (Fellowship)، تخصص خود را در این زمینه افزایش دهند.
در هنگام انتخاب یک پزشک ارتوپد بهتر است تا همواره موارد زیر را در ذهن داشته باشید:

• جراحان ارتوپد، همان پزشک یا استخوان‌پزشک (Osteopaths)، با مدرک MD یا OD می باشند، که دوره‌ی رزیدنتی (Residency) خود را در ارتوپدی کامل نموده‌اند.
• خیلی از این جراحان ارتوپد، با گذراندن دوره‌ی فلوشیپ (Fellowship)، که حدودا 12 ماه طول میکشد، تخصص خود را افزایش می‌دهند.
• علاوه بر گواهینامه‌ی کلینیکی، جراحتان باید نسبت به درد شما اهمیت نشان داده و زمان کافی را برای شنیدن نگرانی‌های شما و پاسخگویی کامل به سوالاتی که ذهنتان را درگیر کرده، اختصاص دهد.
  

چگونه آماده‌ی ملاقات با جراح ارتوپدم شوم؟

به منظور آمادگی برای دیدار با جراحتان می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• بازبینی بیمه‌ جهت اطلاع از اینکه بیمه چه سهمی از هزینه‌ی عمل آرتروسکوپی را پوشش میدهد
• تهیه‌ی پیشینه‌ی پزشکیتان برای اینکه در اختیار جراح قرار دهید
  

بررسی پوشش بیمه

پیش از موافقت با انجام عمل آرتروسکوپی زانو، باید اطمینان حاصل کنید که برنامه‌ی بیمه‌تان در رابطه با این عمل چگونه است، بنابراین با بیمه کننده‌ی خود تماس بگیرید و از میزان پوشش برنامه بیمه‌تان اطلاعات دقیقی حاصل نمایید.

ایجاد پیشینه‌ای پزشکی از خودتان

برای ایجاد پیشینه‌ی پزشکی میتوانید از چک‌لیست زیر کمک بگیرید و در روز ملاقات با پزشکتان در اختیارش قرار دهید.
مطالب زیر را در یک تکه کاغذ لیست کنید:

• تمامی داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، به همراه میزان مصرف و زمان مصرف
• بیماری‌های قابل‌ توجه و مزمنی که از آن‌ها رنج برده‌اید
• تمامی جراحی‌هایی که تاکنون داشته‌اید و هرگونه شرایط دیگری که برایتان پیش آمده، مانند: عکس العمل به بیهوشی
• هرگونه آلرژی یا حساسیت دارویی و غذایی
• زمینه دیابت، سرطان و بیماری قلبی در خانواده‌تان
• نحوه و عادات زندگیتان مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل، ورزش کردن و یا رژیم غذایی بخصوص

چگونه برای جراحی آرتروسکوپی آماده شوید؟

هرچه بهتر برای جراحی آماده شوید، نتیجه‌ی بهتری دریافت خواهید کرد و دوره‌ی ریکاوریتان هم کوتاه‌تر خواهد بود. بنابراین سعی کنید تا در هفته‌های منتهی به عمل، آمادگی جسمانی لازم برای جراحی را کسب نموده و محیط خانه را برای ریکاوری پس از آن آماده نمایید.
در این مدت، جراح ارتوپد شما ممکن است:

• داروهای خاصی مانند رقیق کننده‌های خونی (Blood thinners) برایتان تجویز کند
• هرگونه بیماری دیگری مانند فشار خون و یا دیابت را تحت کنترل قرار دهد
• به منظور پی بردن به هر گونه مشکلی تست‌های تشخیصی مانند: تست فیزیکی، آزمایش خون یا ادرار و غیره از شما بگیرد
  

معاینات و تست‌های تشخیصی

جراح ارتوپدتان ممکن است برای انجام ارزیابی از وضعیت کلی سلامتتان، شما را به یک پزشک عمومی ارجاع دهد تا از آمادگیتان برای پروسه‌ی جراحی اطمینان حاصل نماید. به این ترتیب جراح به هرگونه مشکلی که ممکن است با روند جراحی تداخل ایجاد کند پی خواهد برد. اگر پس از انجام ارزیابی هرگونه عامل خطرآفرین برای سلامتیتان تشخیص داده شود، آنگاه نیاز است تا برای جزئیات بیشتر، معاینات بیشتری انجام شود.

انتخاب نوع بیهوشی

پیش از عمل، یکی از افراد تیم هوشبری از شما دیدار میکند. جراحی آرتروسکوپی زانو میتواند تحت سه نوع بیهوشی انجام گیرد:

• محلی. در این حالت تنها زانوها بی‌حس میشوند
• منطقه‌ای. در این حالت از کمر به پایین حسی ندارید
• عمومی. در این حالت کاملا به خواب فرو میروید

برای پروسه‌ی جراحیتان برنامه‌ریزی کنید!

بیمارانی که برای جراحی آرتروسکوپی برنامه‌ریزی می‌کنند به احتمال زیاد تجربه‌ی بهتری از عملشان خواهند داشت. کارهای زیادی وجود دارد که شما می توانید برای تسریع روند توانبخشی بعد از عملتان انجام دهید، از جمله:

• انتخاب یک فرد برای مراقبت از شما. تا چند هفته پس از جراحی، نیاز دارید تا فردی، بیشتر روز را همراه شما باشد و در همه چیز حتی آماده کردن وعده غذایی و یا رفتن به حمام به شما کمک کند. بنابراین بهتر است تا این مقدمات را پیش از جراحی فراهم کنید.
• خود را آموزش دهید. راجع به روند عملی که در پیش دارید (پیش از عمل/پروسه‌ی جراحی/ پس از عمل) اطلاعاتی را از طریق مطب جراح و یا وبسایت های اینترنتیِ مرجع کسب کنید. 
• قرار دندان پزشکیتان را برنامه‌ریزی کنید. اگر کار دندان پزشکی شما حتی شامل یک جرم‌گیری ساده است آن را پیش از عمل تعویض مفصل انجام دهید. این کار خطر عفونت مفصل جدید زانو را برایتان کاهش می دهد.
• سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار و داروهای گیاهی را کنار بگذارید. اکنون زمان آن رسیده که فاکتورهای خطر آفرین برای جراحی زانویتان را از بین ببرید. در اینباره با جراح خود مشورت کنید و طبق گفته‌ی او عمل نمایید.
• اهدای خون. با جراح خود راجع به اینکه آیا اهدای خون از طرف شما برای استفاده‌ی احتمالی آن در تزریق خون به خودتان، ضروری است یا خیر، گفتوگو کنید.
• مرخصی به دلیل بیماری. اگر جایی استخدام هستید، مدتی را برای جراحی و توانبخشی پس از آن مرخصی بگیرید. در رابطه با مدتِ مرخصی ببینید جراح شما فکر می‌کند که چه مقدار زمان برای این پروسه نیاز دارید.
• مکانی موقت برای پارک وسیله‌ی نقلیه. از بیمارستان یا مطب جراح در اینباره پرس‌وجو کنید.

چه انتظاراتی میتوان از دوره‌ی ریکاوری پس از جراحی آرتروسکوپی زانو داشت؟

ریکاوری پس از عمل آرتروسکوپی زانو نسبت به عمل‌های باز، کوتاه‌تر است زیرا در این جراحی معمولا آسیب کمتری به بافت‌ها میرسد و شما درد کمتری را تجربه خواهید کرد.

مراقبت‌های پس از جراحی آرتروسکوپی

کنترل درد

داشتن اندکی احساس درد پس از جراحی کاملا طبیعی بوده و بخشی از روند بهبود میباشد. پزشکان و پرستاران در این شرایط تلاش میکنند تا دردتان را کاهش داده و روند ریکاوریتان را سرعت بخشند.
برای تسکین درد بعد از عمل، معمولا مسکن تجویز می‌کنند. در رابطه با کنترل درد، مسکن‌های زیادی وجود دارند مانند: اوپیوئیدها (Opioids)، داروهای ضد التهابِ فاقد استروئید (NSAIDs) و بی‌حسی‌های موضعی. پزشک به منظور تاثیر بهتر بر کاهش درد معمولا این داروهای مسکن را به صورت ترکیبی تجویز میکند تا با این کار میزان مصرف اوپیوئید هم کاهش یابد.

مراقبت از زخم

در زمان بستری در بیمارستان، زانویتان را پانسمان می‌کنند. سعی کنید تا برش‌ها جراحی را خشک و تمیز نگه دارید. پیش از ترخیص، جراح به شما خواهد گفت که چه زمانی میتوانید استحمام نموده و پانسمانتان را عوض کنید.

تحمل وزن