روند جراحی استئوتومی زانو چگونه است؟
پیش از جراحی
معمولا در روز جراحی در بیمارستان بستری میشوید. پیش از شروع پروسهی جراحی، پزشکی از بخش بیهوشی، وضعیت شما را ارزیابی میکند. او پیشینهی پزشکی شما را بررسی کرده و انواع گزینههای بیهوشی را برایتان توضیح میدهد تا از میان آنها گزینه‌ی مناسب را انتخاب کنید. بیهوشی شما میتواند عمومی (شما کاملا به خواب میروید) یا نخاعی باشد (شما به هوش هستید اما بدنتان از کمر به پایین بی حس است).
جراح نیز پیش از عمل از شما دیدار نموده و محلی از زانو که باید جراحی شود را تعیین و ارزیابی میکند.
جراحی
جراحی استئوتومی زانو اغلب 1 تا 2 ساعت طول میکشد. جراح روی قسمت جلویی زانوی شما برشی ایجاد کرده و جراحی را از زیر کشکک پا آغاز میکند. در این مرحله با استفاده از سیمهای راهنما (Guiding Wires) اندازه و محل برش مثلثی (Wedge) که باید از استخوان جدا شود را تعیین نموده و با استفاده از ارههای نوسان کنندهی (Oscillating Saw) مخصوص جراحی، بخش‌های تعیین شده را برش میدهد و قطعهی برش زده را جدا میکند. آنگاه به منظور جوش خوردن و بهبود استخوان، فضای ایجاد شده از خارج سازی بخش مثلثی در استخوان را با استفاده از پیچ و پلاکهای مناسب میبندد.
این روش، معمول ترین روش انجام استئوتومی زانو می‌باشد که به آن "Closing Wedge Osteotomy" میگویند.
اما در برخی موارد بجای بستن برش ایجاد شده، آن را باز نگه داشته و با پیوند استخوانی، فضای باز را پر می‌کنند تا استخوان بهبود یابد. به این پروسه "Opening Wedge Osteotomy" می گویند.
پس از پایان جراحی به بخش ریکاوری منتقل میشوید تا زمانی که کاملا آثار بیهوشی از بین بروند. پس از آن هم به اتاقِ خود، در بیمارستان منتقل خواهید شد.
آیا جراحی استئوتومی زانو عوارضی هم دارد؟
جراحی استئوتومی زانو، مانند هر پروسهی جراحی دیگری با خطراتی همراه است اما جراح تمامی این خطرات را برای شما شرح خواهد داد و به منظور جلوگیری از بروزعوارض پس از عمل هم ملاحظات لازم را رعایت خواهد کرد.
هرچند احتمال خطرات این روش پایین است، اما عوارض معمول آن عبارتند از:
- عفونت
- تشکیل لخته‌ی خون در پا
- سفتی و خشکی مفصل زانو
- آسیب رسیدن به اعصاب و عروق
- عدم بهبود استئوتومی
توجه: در مواردی که استئوتومی بهبود نمییابد، معمولا نیاز به انجام دوبارهی جراحی خواهد بود.
روند ریکاوری پس از جراحی استئوتومی زانو چگونه است؟
- ترخیص از بیمارستان. بیماران اکثرا 1 تا 2 روز پس از انجام عمل استئوتومی، از بیمارستان مرخص می‌شوند.
- مدیریت درد. پس از جراحی داشتن کمی درد طبیعی است اما جراح و پرستاران تمام تلاش خود را می‌کنند تا شما احساس راحتی داشته باشید. انواع داروهای مسکن وجود دارند که به تسکین دردتان کمک می‌کنند، مانند: اوپیوئیدها (Opioids)، داروهای ضد التهاب فاقد استروئید (NSAID – Nonsteroidal Anti-inflammatory drugs) و بی‌حسی‌های موضعی. کنترل درد با استفاده از داروهای مسکن علاوه بر اینکه به شما کمک میکند تا احساس بهتری داشته باشید، دوره‌ی ریکاوری بعد از جراحی را هم کوتاه‌تر میکند. در این میان، داروی اوپیوئید انتخاب بسیار مناسبی برای تسکین درد است اما جزء مواد مخدر بوده و ممکن است اعتیاد ایجاد کند. بنابراین مهم است که مصرف این دارو دقیقا براساس توصیه‌ی پزشک بوده و به محض اینکه درد برطرف شد مصرف آن متوقف گردد.
- تحمل وزن. پس از انجام عمل جراحی، بهتر است تا به مدت چند هفته به کمک عصا راه بروید. حتی ممکن است که پزشک به منظور محافظت از زانویتان در دوره‌ی بهبودی، پا را گچ بگیرد و یا زانوبند طبی برایتان تجویز نماید. پزشک، زمان مناسب برای بارگذاری کامل وزن بدن بر روی زانوی جراحی شده را به شما اطلاع خواهد داد.
- ملاقات با پزشک. در ادامه‌ی روند ریکاوری، مدتی پس از عمل، به منظور اطمینان حاصل نمودن از روند بهبود استئوتومی زانو، شما با جراحتان ملاقاتی خواهید داشت و با پرتوی ایکس از زانویتان تصویر برداری میشود. پس از این ملاقات، پزشک زمان مناسب برای شروع دوره‌ی توانبخشی را به شما اطلاع خواهد داد.
- تمرینات توانبخشی. در طول دوره‌ی توانبخشی، شما به کمک یک فیزیوتراپ قادر خواهید بود تا با انجام چند حرکت ورزشی، قدرت و گستره‌ی حرکتی زانوی خود را کم کم بالا ببرید.
در نهایت هم پس از 3 تا 6 ماه قادر خواهید بود تا به انجام تمامی فعالیت‌های خود بازگردید.
نتیجه‌‌گیری نهایی
برای اکثر بیماران، انجام عمل استئوتومی در کاهش درد و کند کردن روند پیشرفت آرتروز موفقیت آمیز بوده است. این جراحی میتواند افراد جوانی که دچار آسیب دیدگی زانو شدهاند را قادر سازد تا زندگی فعال تری داشته باشند. برای اکثر بیمارانی که باید درنهایت عمل تعویض مفصل زانو را انجام دهند، جراحی استئوتومی میتواند راه مناسبی برای به تعویق انداختن عمل تعویض مفصل باشد.
مراجع:
