در سالهای اخیر، درمان آرتروز با سلولهای بنیادی به عنوان یک روش نوین و موثر برای درمان بسیاری از بیماریها، از جمله بیماریهای قلبی، پارکینسون و دیستروفی عضلانی مطرح شده است. این روش میتواند برای استئوآرتریت زانو نیز موثر باشد. در این نوع آرتروز، غضروفی که انتهای استخوانها را پوشش میدهد، تحلیل رفته و موجب درد، تورم و سفتی میشود که در نهایت به از دست دادن تحرک و عملکرد منجر میشود.
سلولهای بنیادی و درمان استئوآرتریت زانو
میلیونها نفر در ایالات متحده با استئوآرتریت زانو دست و پنجه نرم میکنند. بسیاری از آنها با استفاده از ورزش، کاهش وزن، فیزیوتراپی و تغییرات سبک زندگی، علائم خود را مدیریت میکنند. در موارد شدیدتر، تعویض مفصل زانو به عنوان یک درمان موثر توصیه میشود که سالانه بیش از 600,000 نفر در ایالات متحده تحت این عمل قرار میگیرند. با این حال، درمان آرتروز با سلولهای بنیادی میتواند جایگزینی موقت برای جراحی تعویض مفصل باشد.
سلول درمانی چیست؟
بدن انسان به طور مداوم در حال تولید سلولهای بنیادی در مغز استخوان است. این سلولهای نابالغ بر اساس سیگنالهای خاص بدن، به مناطق نیازمند هدایت میشوند و به سلولهای مختلفی مانند سلولهای پوست، عضله یا عصبی تبدیل میشوند. شواهد نشان میدهد که سلولهای بنیادی میتوانند با تحریک بافتهای آسیبدیده به ترمیم آنها کمک کنند که به عنوان درمان “ترمیم کننده” شناخته میشود.
سلولهای بنیادی مزانشیمی (MSC) و سلولهای بنیادی مشتق از چربی (Adipose-derived stem cells) از جمله مهمترین منابع سلولی برای این نوع درمان هستند.
در مطالعهای نشان دادند که سلولهای بنیادی مزانشیمی در درمان استئوآرتریت زانو (آرتروز زانو) میتوانند به بازسازی غضروف کمک کنند و تأثیر مثبتی بر کاهش التهاب و درد داشته باشند.
چالشهای درمان با سلولهای بنیادی
تحقیقات در زمینه استفاده از سلولهای بنیادی برای درمان استئوآرتریت زانو هنوز محدود است و نتایج متناقضی دارد. کالج روماتولوژی و انجمن آرتروز به دلایل زیر، این روش را توصیه نمیکنند:
- عدم وجود دستورالعملهای استاندارد برای آمادهسازی تزریق
- نبود شواهد کافی برای اثبات اثربخشی و ایمنی آن
همچنین در زمینه دوز مناسب، روش تزریق و مدت زمان تأثیرگذاری نیاز به تحقیقات بیشتر و گسترده تری وجود دارد. همچنین،مطالعات اخیر نشان دادهاند که نتایج درمان با سلولهای بنیادی در کوتاهمدت مثبت است، اما در بلندمدت ممکن است اثرات ناپایداری داشته باشد که در نهایت منجر به عمل تعویض مفصل زانو گردد.
روند تزریق سلولهای بنیادی برای زانو
این روش شامل مراحل زیر است:
- گرفتن مقدار کمی خون از بازو
- استخراج و تغلیظ سلولهای بنیادی
- تزریق سلولهای بنیادی به زانو
تاثیر سلول درمانی
چندین مطالعه نشان دادهاند که درمان با سلولهای بنیادی میتواند علائم آرتروز زانو را بهبود بخشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک دقیقتر موارد زیر لازم است:
- روش صحیح انجام تزریق
- دوز مناسب
- مدت زمان تاثیرگذاری
- نیاز به تزریقهای مجدد
- عوارض درمان با سلولهای بنیادی
قبل از تصمیمگیری برای سلول درمانی، بهتر است:
- تحقیقاتی دقیق در مورد روش و نتایج آن انجام دهید.
- با پزشک خود مشورت کنید.
سایر درمان های جایگزین تعویض مفصل زانو
- ورزش و حرکات کششی
- مدیریت وزن
- داروهای ضد التهابی
- تزریق استروئید به مفصل
- کمپرس سرد و گرم
- درمانهای جایگزین مانند طب سوزنی و یوگا
هزینه تزریق سلول بنیادی
در حال حاضر، درمان با سلولهای بنیادی برای زانو پرهزینه است این هزینه ها شامل هزينه فرآوري سلول، آزمايشات پزشکی، ویزیت پزشک و … مي باشد.تحقیقات درباره آن در حال انجام است .با این حال، با پیشرفت تحقیقات، این روش ممکن است در آینده به یک گزینه درمانی پذیرفته شده تبدیل شود. اگر اقدامات غیرتهاجمی موثر نبودند، عمل تعویض مفصل زانو میتواند یک گزینه موثر و رایج باشد که بهبود حرکت، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی را به همراه دارد.
مقایسه درمان با سلولهای بنیادی با روشهای دیگر درمانی:
- درمان با سلولهای بنیادی در مقایسه با سایر روشهای درمانی مانند جراحی تعویض مفصل زانو، داروهای ضد التهابی، و فیزیوتراپی است.
در این روش، از سلولهای بنیادی (مانند سلولهای بنیادی مزانشیمی) برای ترمیم بافت آسیبدیده استفاده میشود. این سلولها توانایی تمایز به انواع مختلف بافتها (مانند غضروف) را دارند و میتوانند به ترمیم آسیبهای مفصلی کمک کنند.
مزایا:
- روش غیرجراحی: درمان با سلولهای بنیادی به صورت غیرجراحی انجام میشود و نیازی به برش یا باز کردن مفصل نیست.
- کاهش درد: بسیاری از بیماران بعد از درمان با سلولهای بنیادی کاهش درد و التهاب را تجربه میکنند.
- تحریک ترمیم طبیعی: سلولهای بنیادی میتوانند به ترمیم غضروف و بافتهای آسیبدیده کمک کنند، که ممکن است روند بهبودی طبیعی بدن را تقویت کند.
- زمان بهبودی سریعتر: به طور کلی، بیماران بعد از درمان با سلولهای بنیادی به زمان کمتری برای بهبودی نیاز دارند و ممکن است به سرعت بتوانند به فعالیتهای روزانه خود بازگردند.
معایب:
- هزینه بالا: درمان با سلولهای بنیادی معمولاً هزینه بالاتری دارد، زیرا این روش هنوز در مرحله تحقیقاتی و نوظهور است.
- اثربخشی متغیر: در همه بیماران اثرگذاری یکسان ندارد و در برخی افراد نتایج قابل توجهی مشاهده نمیشود.
- نیاز به تحقیقات بیشتر: هنوز تحقیقات کافی برای تأیید طولانیمدت اثرات درمان با سلولهای بنیادی وجود ندارد.
مراجع: