پروتز زانو یکی از پیشرفته‌ترین راهکارها برای بهبود کیفیت زندگی افرادی است که از مشکلات شدید زانو رنج می‌برند. انتخاب پروتز مناسب می‌تواند تأثیر چشم‌گیری بر نتایج جراحی و بازگشت به فعالیت‌های روزمره داشته باشد. در این مقاله، به بررسی انواع پروتز زانو و نکات مهم در انتخاب آن‌ها پرداخته‌ایم تا به بیماران کمک کنیم تصمیم‌گیری بهتری برای عمل تعویض مفصل خود بگیرند و بهترین پروتز زانو را که بیشترین هماهنگی با وزن، سن، میزان فعالیت و آناتومی بدن آن ها داشته باشد را انتخاب کنند.
در حال حاضر بیش از 150 نوع پروتز تعویض مفصل در بازار ارتوپدی وجود دارند. اگرچه همه آن‌ها عملکرد مشترکی بر اساس جایگزینی استخوان تخریب‌شده و کاهش درد و بهبود حرکت دارند، اما ویژگی‌های خاصی انواع پروتز زانو را از یکدیگر متمایز می‌کند.
بهترین پروتز زانو کدام است؟
معیارهای مهمی وجود دارند که می‌توانیم توسط آن‌ها سیستم‌های زانو را تفکیک و رتبه‌بندی کنیم. یکی از مهم‌ترین معیارهای سنجش، متفاوت و متناسب بودن پروتزها برای هر بیمار است.
برای اطلاعات بیشتر درباره انتخاب بهترین مارک پروتز زانو، کلیک کنید.
پروتز زانو آمریکایی
توجه داشته باشید که سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) باید همه سیستم‌های پزشکی و پروتزهای تعویض مفصل مورد استفاده در ایالات متحده را تایید کند. این سیستم ها تحت آزمایش‌های دقیق قرار می‌گیرند تا مطمئن شوند برای استفاده طولانی‌مدت ایمن و مؤثر هستند. در حالی که احتمال نقص اندکی وجود دارد، بعضی از افراد کمترین عوارض ممکن را بعد از عمل تعویض مفصل زانو تجربه می‌کنند.
ویژگی‌های پروتز زانو
در اینجا به بعضی از ویژگی‌های انواع پروتز زانو اشاره کرده‌ایم که به شما و جراحتان در مسیر انتخاب کمک خواهد کرد:
- دامنه حرکت: ماکسیمم میزان خم شدن زانو به جلو و عقب
- طول عمر و ماندگاری پروتز: مدت زمان کارایی و دوام پروتز
- قابلیت استفاده سفارشی: بر اساس سایز، شکل و تطابق با آناتومی افراد
- پایداری پروتز: میزان ثبات و ایمنی پروتز
- سطح فعالیت بیمار: تناسب پروتز با میزان فعالیت بدنی بیمار
برای مطالعه بیشتر درباره تاثیر کیفیت پروتز در جراحی تعویض مفصل کلیک کنید.
عوامل دیگری نیز وجود دارند که باید در نظر بگیرید:
جنس پروتز زانو
پروتزهای درجه پزشکی از مواد بادوام ساخته شده‌اند که حرکت مفصل طبیعی را شبیه‌سازی می‌کنند. می‌توان از موادی مانند تیتانیوم، آلیاژهای کبالت کروم، سرامیک، نوعی پلاستیک به نام پلی‌اتیلن (با آلیاژ زیرکونیوم به نام اکسینیم) یا ترکیبی از هر دو استفاده کرد.
گزینه‌های غیر فلزی ممکن است برای افرادی که حساسیت فلزی دارند بهتر عمل کنند.
روش‌های اتصال پروتز
پروتز با پلتفورم ثابت (Fixed-Bearing):
این روش معمولاً برای افراد با سن بالاتر و سطح فعالیت پایین‌تر استفاده می‌شود. در این حالت قطعه پلی‌اتیلنی روی قسمت تیبیال مفصل زانو سوار می‌شود که فمور در بالا جزء چرخشی است و هدف آن کاهش درد و افزایش انعطاف است.
پروتز با پلتفورم متحرک (Mobile-Bearing):
در این حالت چند درجه چرخش بیشتر در مقایسه با پروتزهای ثابت برای زانو وجود دارد. این پروتزها بیشتر برای بیماران جوان‌تر و فعال‌تر استفاده می‌شوند.
انواع پروتز زانو برای عمل تعویض مفصل
پروتز حفظ‌کننده رباط صلیبی (Cruciate-Retaining Implant)
این نوع پروتز به جراح اجازه می‌دهد که رباط صلیبی (PCL) را حفظ کند. این پروتز دارای یک شیار کوچک است که به رباط کمک می‌کند تا همچنان به خم شدن زانو کمک کند.
پروتز پشتیبانی‌کننده خلفی (Posterior-Stabilized Implant)
این پروتز از سیستمی استفاده می‌کند که جایگزین رباط خلفی می‌شود و باعث تقویت حرکت در پشت زانو می‌شود.
پروتز لولایی (Hinged Implant)
در این نوع، اجزای بالایی و پایینی پا با یک مکانیزم لولا به هم متصل می‌شوند و با استفاده از پایه‌های بلند به استخوان هر طرف ثابت می‌شوند. این گزینه زمانی مناسب است که هر دو رباط داخلی و خارجی پایداری نداشته باشند یا در صورت ضعف ساختار استخوانی یا ناهماهنگی (مثل زانوهای ضربدری یا پرانتزی) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پروتز سیمانی (Cemented Implant)
این پروتز با استفاده از سیمان مخصوص به سطح استخوان چسبانده می‌شود.
پروتز بدون سیمان (Cement less Implant)
در این نوع پروتز، به جای سیمان، سطحی خاص وجود دارد که استخوان را تحریک می‌کند تا به داخل پروتز رشد کند و آن را ثابت نگه دارد.
رباط صلیبی خلفی (PCL)
این رباط بزرگ در پشت زانو قرار دارد و به خم شدن زانو کمک می‌کند. بسته به وضعیت این رباط، جراح شما ممکن است پیشنهاد حفظ یا حذف آن را در حین عمل جراحی تعویض مفصل زانو بدهد. انواع مختلفی از پروتز وجود دارند که می‌توانند به هر دو گزینه پاسخ دهند.
تفاوت پروتزهای تعویض مفصل جزئی و کامل
پروتزهای جزئی برای تعویض بخشی از مفصل زانو و پروتزهای کامل برای تعویض کامل مفصل زانو طراحی شده‌اند. تعویض جزئی مفصل زانو کمتر از 10٪ از بیماران تعویض زانو را پوشش می‌دهد. تولیدکنندگان سیستم های زانوی متنوعی را برای هر دو روش جراحی تولید می‌کنند و جراح به شما اطلاع خواهد داد که تعویض کامل یا جزئی مناسب زانوی شماست.
تکنولوژی‌های جدید در تعویض مفصل زانو
معمولاً قبل از جراحی، پزشک به شما انجام تصویربرداری MRI یا سی‌تی اسکن از مفصل آسیب‌دیده را توصیه می کند.
در این صورت جراح شما می‌تواند با استفاده از اسکن MRI شما، دقیقاً پروتز مورد نیاز و میزان استخوانی که باید در طول جراحی برداشته شود را محاسبه کند.
علاوه بر این، با بهبود پروتز های زانو، ابزارها نیز بهبود یافته‌اند. بسیاری از سیستم‌های زانوی امروزی با ابزارهای ویژه‌ای عرضه می‌شوند که به جراح کمک می‌کند استخوان شما را با دقت برش دهد.
این ابزار دقیق این امکان را فراهم می‌کنند تا پروتز به طور دقیق با استخوان هماهنگ شود. در کنار جراحی با کمک کامپیوتر، جراحان می‌توانند پروتزهای زانو را به دقت در طی جراحی تراز کنند.
از دیگر توسعه های این حوزه، می‌توان به روش‌های رباتیک و ایمپلنت‌های هوشمند اشاره کرد. این ایمپلنت‌ها شامل حسگرهایی هستند که می‌توانند اطلاعات را به جراح ارسال کنند و عملکرد مفصل مصنوعی را به صورت زنده بررسی کنند.
برای مطالعه بیشتر درباره استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته در تعویض مفصل و جراحی تعویض مفصل با ربات، می‌توانید به منابع معتبری مراجعه کنید:
انتخاب پروتز زانو
در گفت‌وگو با جراح خود، بهتر است بر روی پروتزی توافق کنید که احتمال بهبودی سریع‌تر و بازگشت به دامنه حرکتی وسیع تری را به همراه داشته باشد.توجه به پروتز‌هایی که دارای طول عمر بالاتری هستند، نیز مهم است.
برای افراد مسن‌تر، پروتزهای سیمانی می‌توانند به تقویت استخوان‌های ضعیف کمک کنند البته در هر شرایطی، می‌توانید به توصیه جراح خود اعتماد کنید و پروتزی را انتخاب کنید که او قبلاً با موفقیت از آن استفاده کرده است.انتخاب پروتز مناسب برای تعویض مفصل زانو باید بر اساس مشاوره با جراح و بررسی دقیق شرایط فردی بیمار انجام شود. با توجه به تنوع پروتزهای موجود، اطلاعات کافی و راهنمایی‌های تخصصی می‌تواند به شما در تصمیم گیری کمک کند.
مراجع:
