دوره نقاهت پس از تعویض مفصل لگن برای هر فرد متفاوت است و به عواملی مانند سن، وضعیت سلامتی و میزان فعالیت بستگی دارد. با این حال، معمولاً میتوان انتظار داشت که بهبودی اولیه در عرض ۳ تا ۶ هفته حاصل شود و بهبودی کامل ممکن است تا ۶ ماه یا بیشتر طول بکشد.

مراحل بهبودی
- روزهای اول پس از جراحی:
- بیمار تشویق میشود تا در همان روز یا روز بعد از جراحی با کمک واکر یا عصا شروع به راه رفتن کند.
- استفاده از داروهای مسکن برای کنترل درد توصیه میشود.
- هفتههای ۳ تا ۶:
- بیشتر بیماران میتوانند فعالیتهای سبک روزمره را از سر بگیرند.
- فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی برای بهبود قدرت و انعطافپذیری مفصل توصیه میشود.
- ماههای ۲ تا ۳:
- بیمار ممکن است بتواند به فعالیتهای عادی خود بازگردد، اما باید از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کند.
- ادامه تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و بهبود تعادل ضروری است.
- ماههای ۶ تا ۱۲:
- بهبودی کامل حاصل میشود و بیمار میتواند به فعالیتهای عادی و حتی ورزشهای سبک بازگردد.

مراقبتهای پس از جراحی
- مدیریت درد: استفاده منظم از داروهای مسکن طبق دستور پزشک.
- فعالیت بدنی: شروع به راه رفتن با کمک و سپس بهتدریج افزایش میزان فعالیت.
- فیزیوتراپی: انجام تمرینات توصیهشده توسط فیزیوتراپیست برای تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی.
- پیشگیری از عفونت: حفظ بهداشت زخم و تعویض منظم پانسمان.
- تغذیه مناسب: مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین و ویتامینها برای تسریع بهبودی
.
ریکاوری پس از جراحی تعویض مفصل لگن
هرچند پس از گذشت مدت اندکی از انجام جراحی قادر خواهید بود تا به کمک عصا یا واکر راه بروید اما همچنان برای انجام وظایفی مانند آشپزی، خرید، حمام کردن، و یا شستن و شوی لباسهایتان، تا چندین هفته پس از پایان جراحی، نیاز به کمک خواهید داشت.
اگر تنها زندگی میکنید میتوانید از مطب جراح ارتوپدتان، یا یک مددکار اجتماعی (Social Worker) و یا فردی که در بیمارستان مسئول ترخیص و خدمات پس از ترخیص است (Discharge Planner)، بخواهید تا مقدماتی را فراهم آورند تا پس از ترخیص از بیمارستان، فردی ماهر به شما در خانه کمک کند. و یا اینکه از آنها بخواهید تا درصورت نیاز، مقدماتی را برایتان فراهم کنند تا برای مدت کوتاهی در یک مرکز خدمات پرستاری بمانید.

آماده سازی خانه برای دورهی ریکاوری پس از جراحی
ایجاد اصلاحاتی در خانه میتواند شرایط را برای گذراندن دورهی ریکاوریتان راحتتر نماید. به طور مثال موارد زیر میتوانند در انجام فعالیتهای روزانه به شما کمک کنند:
- در اطراف دوش یا وان، نرده یا میلهی ایمنی (Safety Bars) نصب کنید.
- تمام راه پلهها را به نرده مجهز کنید.
- برای اوایل دورهی ریکاوری یک صندلی تهیه کنید که دارای دو دسته، پشتی محکم و نشیمنگاهی محکم و سفت (به طوری که زمان نشستن بر روی آن، سطح زانوها پایینتر از سطح مفصل ران قرار گیرند) داشته باشد.
- از توالت فرنگی استفاده نموده و سطح نشستن آن را با استفاده از تجهیزات مخصوص (Raised Toilet Seat) بالا آورید تا هنگام نسشتن کمتر به شما فشار وارد شود.
- هنگام دوش گرفتن از نیمکتها یا صندلیهایی که محکم و پایدار بوده و مخصوص اینکار میباشند، استفاده کنید.
- برای حمام کردن از اسفنجهای دسته بلند استفاده کنید.
- برای لباس پوشیدن از چوبدستی مخصوص اینکار (Dressing Stick)، برای پوشیدن جوراب از ابزاری به نام Sock Aid و برای پوشیدن کفش هم از پاشنه کشی با دستهی بلند استفاده کنید تا به این ترتیب از خم شدن بیش از حد بر روی مفصل جدید ران خود جلوگیری کنید.
- برای برداشتن اشیاء از ابزاری به نام Reacher استفاده نمایید تا احیانا به مفصل لگن فشاری وارد نشود.
- از بالشها یا کوسنهای سفت بر روی صندلی، کاناپه یا در ماشین استفاده کنید تا سطح نشستن شما بالاتر رفته و به این ترتیب زانوها پایینتر از سطح مفاصل لگن قرار گیرند.

اگر در مسیر رفت و آمدتان در خانه فرشی لیز یا سیم برقی وجود دارد که احتمال دارد خطر آفرین باشد، آنرا از مسیر حرکتتان خارج سازید.
دورهی ریکاوری و توانبخشی پس از جراحی تعویض مفصل لگن چگونه است؟
دورهی ریکاوری و توانبخشی نقش مهمی را در خروجی نهایی جراحی تعویض مفصل لگن ایفا میکند. به طور کلی اهداف دورهی ریکاوری و توانبخشی عبارتند از:
- تقویت عضلات
- افزایش گسترهی حرکتی مفصل لگن
- محافظت از مفصل جدید
- بازگشت به انجام اکثر فعالیت های روزانه
دورههای ریکاوری و توانبخشی نیازمند گذشت زمان و تعهد بیمار هستند. طول دورهی ریکاوری برای هر فرد متفاوت بوده و بسته به عواملی مانند: شرایط خاص هر بیمار، وضعیت کلی سلامت و روند پیشرفت توانبخشی دارد. دورهی ریکاوری در اکثر افراد 3 تا 6 ماه طول میکشد. اما هرگاه پزشک تشخیص دهد که فرد آمادگی لازم را کسب نموده، بدان معنی است که میتواند به انجام بخشی (نه الزاما همه) از کارهای روزمرهی خود بازگردد.
به یاد داشته باشید اکثر کسانی که عمل تعویض مفصل لگن انجام دادهاند، اکنون از یک زندگی بدون درد لذت میبرند.
دورهی ریکاوری و توانبخشی به طور کلی میتواند شامل مراحل زیر باشد:
مراقبت از زخم
پس از عمل، برش ناحیه ی جراحی را به کمک بخیه (Stitches, Staples, Sutures)، یا از روی پوست یا از زیر پوست، میبندند. نخها (Stitches) یا منگنههای (Staples) بخیه را حدودا دو هفته پس از جراحی باز میکنند. تا زمانیکه زخم پانسمان بوده و خشک نشده، از مرطوب کردن آن خودداری کنید. میتوانید برای جلوگیری از ایجاد حساسیت ناشی از لباس یا جورابهای طبی فشاری، بانداژ کردن زخم را ادامه دهید.
تنظیم رژیم غذایی
کاهش اشتهاء در چند هفتهی اول پس از جراحی معمول میباشد. در این شرایط یک رژیم غذایی متعادل همراه با مکمل آهن، به ترمیم بافتها و بازیابی قدرت عضلات کمک میکند. نوشیدن فراوان مایعات را فراموش نکنید!
داشتن تحرک و فعالیت
در دورهی توانبخشی، یک فیزیوتراپ پیشرفت شما را به صورت روزانه بررسی نموده و به جراحتان اطلاع میدهد. این روند توانبخشی تا جایی ادامه میابد که شما آمادهی بازگشت به خانه شوید. به یاد داشته باشید که همواره دقیقا طبق راهنماییهای پزشکتان عمل کنید. اگر با این روند پیش بروید تا زمان ترخیص از بیمارستان خواهید توانست تحرک و تعادل اولیهی خود را دوباره بدست آورید. اگر در این مرحله از روند ریکاوری و توانبخشی همچنان احساس درد داشتید، کاملا طبیعی است.

ورزش بعد از عمل تعویض مفصل لگن
ادامه دادن ورزش در خانه، به خصوص در هفتههای اول پس از جراحی، بسیار اهمیت دارد. شما به احتمال زیاد تا چند روز یا حتی تا چند هفته پس از جراحی تعویض مفصل لگن، برای انجام کارهایتان به کمک یک نفر نیاز خواهید داشت اما به طور معمول پس از 3 تا 6 هفته بعد از جراحی خواهید توانست فعالیتهای سبک روزانه را خودتان انجام دهید. توجه داشته باشید که عدم راحتی در شب یا هنگام فعالیت کردن، برای مدت چند هفته، امری طبیعی است.
برنامهی تمرینی شما در خانه باید شامل موارد زیر باشد
- برنامهای تدریجی برای راه رفتن، ابتدا در محیط خانه و سپس در خارج خانه، به منظور بالا بردن توانایی حرکت
- ادامه دادن فعالیتهای معمول روزانه در خانه؛ مانند: نشستن، برخاستن یا بالا و پایین رفتن از پلهها.
- انجام حرکات ورزشی معین شده، چند بار در روز، به منظور بازیابی توانایی حرکتی و قدرت مفصل جدید. به احتمال زیاد، خودتان قادر به انجام این تمرینات خواهید بود اما در هفتههای اول پس از جراحی، بهتر است تا تحت نظر یک فیزیوتراپ در خانه یا در یک مرکز فیزیوتراپی انجام دهید.

میتوانید به کمک پزشکتان تصمیم بگیرید که دورهی ریکاوری و توانبخشیتان را پس از ترخیص از بیمارستان، در خانه و یا یک مرکز توانبخشی و فیزیوتراپی بگذرانید. مرکز توانبخشی همانند یک بیمارستان میباشد که بیماران تا زمانی که بهبودی لازم را برای ترک آنجا و رفتن به خانه کسب کنند، تحت مراقبت پزشکان و پرستاران و فیزیوتراپها قرار میگیرند.
مراجع: